Dieta w marskości i innych chorobach wątroby

Wątroba (hepar) to największy gruczoł w organizmie człowieka. Należy
do układu pokarmowego i jest „szczególną fabryką chemiczną”, spełniającą wiele funkcji koniecznych dla naszego życia. Tutaj dla przykładu
jest wytwarzana, gromadzona i uwalniana glukoza, białka i węglowodany przetwarzane są w tłuszcze, wytwarzane są kwasy żółciowe
oraz białkaznajdujące się w osoczu krwi, a także liczne białka krzepnięcia. Wątroba pełni funkcje odtruwające: neutralizuje toksyny, leki czy alkohol, wypełnia też zadania odpornościowe oraz gromadzi żelazo.

Największe zagrożenia dla tego gruczołu to:

1. Zapalenia wirusowe

2. Nadużywanie alkoholu (częsta przyczyna marskości!)

3. Spożywanie dużych ilości tłuszczów zwierzęcych

4. Lekarstwa. do leków, które, nadużywane, mogą prowadzić do uszkodzenia komórek tego narządu, należą przede wszystkim środki działające przeciwzapalnie i przeciwbólowo oraz antybiotyki, sulfonamidy czy środki antykoncepcyjne.

Objawy chorej wątroby pojawiają się dość późno. Sam narząd nie boli. Dopiero napinająca się torebka wątrobowa powoduje ból i kłucie w prawym podżebrzu. Tak się dzieje w wirusowym zapaleniu wątroby. Dolegliwości są mało specyficzne: osłabienie, brak apetytu, nudności, uczucie rozpierania w górnej części brzucha (zwłaszcza po posiłkach) oraz chudnięcie. Pierwsze objawy chorej wątroby to między innymi: zimna i wilgotna skóra ciała i rąk, niesmak w ustach pojawiający się szczególnie rano, skurcze w łydkach i palcach rąk oraz „pajączki na skórze”, a niekiedy brązowe znamiona i „pryszcze”. Żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i twardówki gałki ocznej pojawia się dość późno. Ponadto u kobiet występują zaburzenia miesiączkowania, natomiast u mężczyzn – zaburzenia potencji i zmniejszenie libido.

Wątrobę można chronić na kilka sposobów. W jej schorzeniach przede wszystkim należy wykluczyć picie alkoholu, nawet niskoprocentowego piwa czy wina! Nie mamy innego wyboru! Powinniśmy zmienić przyzwyczajenia żywieniowe. Wyeliminujmy z diety, choćby czasowo, czerwone mięso, smażoną i przetworzoną żywność (konserwy), podroby, wędzone wędliny, tłuste ryby i sery, sosy i panierki oraz cukier rafinowany i słodycze (torty, kremy, bitą śmietanę, lody itp.), a także słodziki, kwaśne i słone potrawy. Zmniejszmy spożycie produktów z białej mąki: pieczywo, wypieki, kluski, makarony. Ograniczmy picie mocnej kawy i herbaty, kakao oraz napojów słodzonych. nie stosujmy przypraw takich jak ocet, papryka, maggi, musztarda i pieprz. Powinniśmy ponadto unikać jedzenia śliwek i gruszek, warzyw kapustnych, szparagów, cebuli (zwłaszcza smażonej),czosnku i suchych warzyw strączkowych.
Jadłospis powinien być oparty o dania lekkie, gotowane z wody lub na parze bądź duszone, świeże warzywa i owoce zawierające błonnik.
Codziennie winniśmy wypijać 2- 2 i pół litra wody, przegotowanej lub mineralnej niegazowanej. Dla poprawienia wartości wody można ją najpierw zamrozić. Pijemy ją głównie pomiędzy posiłkami. Leczenie dietą winno uwzględniać produkty białkowe, najlepiej chudy twaróg i mleko, jogurty, białko jaj, chude mięsa i drób czy chude ryby. Zalecane tłuszcze to olej rzepakowy, oliwa z oliwek, miękkie margaryny i sklarowane masło.
Ze zbóż najbardziej polecany jest niełuskany ryż. Z warzyw i owoców warto wybierać te, które zawierają duże ilości przeciwutleniaczy, kwasu foliowego, choliny i witaminy C, a szczególnie natkę pietruszki, sałatę, brokuły, buraki i marchew oraz melony, dynie, arbuzy, grejpfruty, jabłka i morele. Dietę dopełniamy kiełkami, pestkami dyni i migdałów, ziarnami sezamu , również piciem słabej zielonej herbaty oraz naparów ziołowych na przykład z rumianku, pokrzywy, nagietka i liści malin lub czarnej porzeczki. Nie jedzmy na stojąco, „w biegu”, unikajmy posiłków, gdy jesteśmy zdenerwowani, wzburzeni, pod wpływem emocji i stresu.

Najprostszą „kuracją oczyszczenia wątroby” jest picie świeżego soku z czerwonego buraka. Po przygotowaniu odstawiamy go na 4 godziny. Sok mieszamy z wodą w proporcji 1:1 i wolno pijemy szklankę płynu na godzinę przed obiadem przez 2-4 tygodnie. Można też pić sok przygotowany
z marchwi, świeżego ogórka i buraka w proporcji 3:1:1 (pół kilograma marchwi i po 15 dag ogórka i buraka).
Pijemy drobnymi łykami, przytrzymując go w ustach. Codziennie popijamy jedną szklankę tej mikstury rano lub przed obiadem przez 2-4 tygodnie.
W tabletkach na wątrobę występuje karczoch. Możesz pomóc sobie sam. Przygotuj napar z łyżeczki mniszka lekarskiego i korzenia karczocha, zalej wrzątkiem do pełnej szklanki i Zostaw na 10 minut do naciągnięcia. Następnie przecedź i popijaj napar codziennie wieczorem przez 3 tygodnie.
Zalecenia te należy uzupełnić zaprzestaniem palenia tytoniu, regularnymi ćwiczeniami oddechowymi, ograniczeniem stosowania leków przeciwbólowych czy antybiotyków, a także możliwością zaszczepienia się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Warto wiedzieć, że po przebytej chorobie, uszkodzeniu toksycznym czy po urazie wątroba rzeczywiście potrafi się zregenerować. Jeśli jednak uszkodzenie obejmie ponad połowę tego narządu, stopniowo dochodzi do zastępowania funkcjonalnego miąższu wątroby nieczynną tkanką włóknistą.
W miarę możliwości nie dopuśćmy do nieodwracalnej marskości wątroby i dbajmy o ten ważny narząd!

Przygotował lekarz medycyny Jacek Reichert